1 września 1939 roku był dniem, który zmienił bieg historii Polski i rozpoczął II wojnę światową. Tego dnia Niemcy zaatakowali Polskę, a jednym z symboli polskiego oporu było Polskie Radio. O godzinie 45 niemiecki pancernik szkolny „Schleswig-Holstein” rozpoczął ostrzał Westerplatte, bronionej przez polskich żołnierzy. Odpierając ataki niemieckie przez 7 dni, załoga Westerplatte stała się symbolem polskiego oporu.
Kiedy Polska skapitulowała w 1939 roku
Po niemal trzytygodniowej walce, 28 września 1939 roku Warszawa skapitulowała przed przeważającymi siłami niemieckimi. Obrona stolicy była jednym z najważniejszych epizodów tamtego września i ukształtowała legendę prezydenta miasta Stefana Starzyńskiego.
Od pierwszych godzin wojny Warszawa była celem nalotów Luftwaffe. W kolejnych dniach niemieckie bomby spadały na dzielnice miasta, niszcząc liczne budynki zamieszkane przez ludność cywilną. Mimo bombardowań, w pierwszych dniach wojny działały sklepy, elektrownia, wodociągi i transport miejski. Mieszkańcy stolicy wykazywali się dużym optymizmem, a 3 września tysiące warszawiaków świętowały wypowiedzenie wojny Niemcom przez sojuszników - Francję i Wielką Brytanię.
Warszawę broniło około 50 samolotów myśliwskich PZL P.11 i P.Pierwszego dnia zestrzelono kilkanaście niemieckich maszyn, ale 6 września Brygadę Pościgową ewakuowano na teren Lubelszczyzny. Wówczas stolicę broniły jedynie jednostki artylerii przeciwlotniczej, cywilni ochotnicy i harcerze. Każda kamienica miała swoje pogotowie, które dbało o zaciemnienie, ewakuację mieszkańców do schronów, pierwszą pomoc dla rannych oraz gaszenie pożarów.
Walka o Warszawę
Wieczorem 6 września dowództwo obrony Warszawy zdecydowało się na ewakuację, a Naczelny Wódz i dyplomaci opuścili miasto. Szosy w kierunku wschodnim zapełniły się uciekinierami, co doprowadziło do pozostawienia w Warszawie dużej ilości broni. Wraz z uformowaniem się dowództwa stolicy powstał również cywilny ośrodek koordynowania obrony pod prezydentem Stefanem Starzyńskim. Przez kolejne dni walki mieszkańcy byli zagrzewani do wytrwania i kontynuowania obrony poprzez przemówienia radiowe. Wraz z postępami niemieckich oddziałów pancernych, obrona Warszawy stawała się coraz trudniejsza.
Pod koniec września, po ciężkich walkach, stolica została całkowicie okrążona przez wojska niemieckie. Zniszczenia były ogromne, a infrastruktura miasta została poważnie uszkodzona. Pomimo trudnej sytuacji militarnej, polskie siły nadal organizowały wypady na pozycje niemieckie, zwłaszcza na północy miasta.
Kapitulacja Warszawy
W dniach 25-27 września 1939 roku toczyły się rozmowy kapitulacyjne. Ostatecznie, 28 września gen. Tadeusz Kutrzeba podpisał umowę kapitulacyjną w kwaterze gen. Johannesa Blaskowitza na Rakowcu. Niemcy zobowiązali się, że polscy żołnierze nie zostaną pojmani, a do niewoli pójdą tylko oficerowie.
Mimo kapitulacji, Warszawa nie uległa. W dniu poprzedzającym wkroczenie Niemców, powstała konspiracyjna Służba Zwycięstwu Polski, zalążek Polskiego Państwa Podziemnego. W godzinach poprzedzających wkroczenie Niemców prezydent miasta i jego współpracownicy zapewnili wielu oficerom dokumenty, które miały pozwolić im na przetrwanie pierwszego okresu okupacji. Trwały również przygotowania do zamachu na Hitlera, którego przybycia spodziewano się kilka dni po wkroczeniu Niemców.
Walka o Warszawę była jednym z najważniejszych epizodów II wojny światowej. Mimo klęski, polscy żołnierze i mieszkańcy stolicy dowiedli swojego bohaterstwa i odwagi. Ich determinacja i poświęcenie stanowiły inspirację dla całego narodu.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Polskie radio 1 września 1939 - symbol polskiego oporu, możesz odwiedzić kategorię Historia.