W lipcu 1943 roku miała miejsce jedna z najbardziej tragicznych zbrodni II wojny światowej - rzeź polskich mieszkańców Wołynia. Atak dokonany przez Ukraińską Powstańczą Armię (UPA) na 150 miejscowości na Wołyniu był kulminacją fali zbrodni, której ofiarą padło około 100 tysięcy Polaków.
Ukraińscy nacjonaliści i ideologia nienawiści
Zbrodnia wołyńska była wynikiem długotrwałego oddziaływania ideologii nacjonalizmu ukraińskiego, który zakładał wymordowanie i wypędzenie Polaków oraz przedstawicieli innych narodowości w celu stworzenia niepodległej, jednolitej etnicznie Ukrainy. Ukraińscy nacjonaliści, pod przywództwem Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i UPA, dokonywali masowych zbrodni na Polakach już od 1941 roku.
UPA, kierowana przez Romana Szuchewycza tarasa czuprynkę, przeprowadziła skoordynowany atak na polskie wioski i osady na Wołyniu w lipcu 1943 roku. Mieszkańcy byli brutalnie zamordowani, często przy użyciu siekier i wideł, a ich domy palone. Wiele kościołów katolickich zostało zniszczonych. Zbrodnie były dokonywane z niebywałym okrucieństwem, a ofiary były torturowane przed śmiercią.
Skala zbrodni i reakcja Polaków
W latach 1943-1945 zbrodni na Polakach dokonywano w 1865 miejscach na Wołyniu i innych okolicznych regionach. Największe masakry miały miejsce w Woli Ostrowieckiej, Gaju, Ostrówkach i Kołodniach. Polacy próbowali bronić się tworząc bazy samoobrony, jednak UPA atakowała te ufortyfikowane wsie, co spowodowało ucieczkę setek tysięcy Polaków do miast kontrolowanych przez Niemców.
Zbrodnia wołyńska spowodowała polski odwet, w którym zginęło około 10-12 tysięcy Ukraińców. Liczba zamordowanych Polaków na Wołyniu szacowana jest na blisko 36 tysięcy, a na terenach Galicji Wschodniej na około 20 tysięcy.
Upamiętnienie ofiar i kontrowersje
Przez wiele lat po 1945 roku, pamięć o zbrodni wołyńskiej była ograniczona do kręgów rodzin ofiar. Dopiero po 1991 roku możliwe stało się upamiętnienie ofiar i przeprowadzenie ekshumacji ich szczątków. Jednak władze Ukrainy w 2017 roku zakazały poszukiwań i ekshumacji polskich ofiar na terenie kraju.
W 2016 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił 11 lipca Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP. W uchwale wyrażono także wdzięczność wobec tzw. Sprawiedliwych Ukraińców, którzy odmawiali udziału w mordach i ratowali Polaków.
Choć zbrodnia wołyńska pozostaje kontrowersyjnym tematem, to niezaprzeczalne jest, że była jednym z najbardziej dramatycznych epizodów II wojny światowej i tragedią dla polskiego narodu.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Rzeź polskich mieszkańców wołynia 1943 - tragedia i zbrodnia, możesz odwiedzić kategorię Historia.