26 marca 1943 roku, pod warszawskim Arsenałem, grupy szturmowe Szarych Szeregów przeprowadziły spektakularną akcję odbicia więźniów politycznych. Akcja ta znana jest jako akcja pod arsenałem. W tym artykule opowiemy o tym, co się działo w trakcie tej akcji, jak doszło do jej przeprowadzenia oraz o jej tragicznych skutkach.
Co się działo w akcji pod Arsenałem
26 marca 1943 roku, grupy szturmowe Szarych Szeregów uwolniły harcmistrza Jana Bytnara rudego oraz 25 innych więźniów politycznych, przewożonych z siedziby Gestapo na Pawiak. Akcja ta była precyzyjnie zaplanowana i przeprowadzona w nocy z 22 na 23 marca 1943 roku.
Janek Bytnar rudy został aresztowany niespodziewanie, co spowodowało, że jego przyjaciele z Szarych Szeregów natychmiast postanowili odbić go z więzienia. Tadeusz Zawadzki zośka, jeden z najbliższych przyjaciół Bytnara, był motorem tej akcji. Za jej przeprowadzenie odpowiadał Stanisław Broniewski orsza, ówczesny komendant chorągwi warszawskiej.
Jak doszło do akcji pod Arsenałem
Aby przeprowadzić akcję odbicia Jana Bytnara, Szare Szeregi musiały dokładnie rozpoznać sytuację i zaplanować działania. Tadeusz Zawadzki zośka dowiedział się, że Bytnar będzie przewożony z siedziby Gestapo na Pawiak 23 marca. Jednak Niemcy zmienili decyzję i przesunięli przejazd więźniów o trzy dni.
Zespół Szarych Szeregów musiał więc czekać na sygnał, który miał dać inny uczestnik akcji - wesoły. Andrzej Wolski jur miał odebrać ten sygnał w restauracji, znajdującej się w pobliżu miejsca akcji. Po otrzymaniu sygnału, akcja wkroczyła w decydującą fazę.
Akcja pod Arsenałem
Akcja pod Arsenałem trwała około 10 minut. Grupy szturmowe Szarych Szeregów skoncentrowały swoje siły na odbiciu Jana Bytnara. W rezultacie udało się uwolnić 26 więźniów politycznych. Niestety, Janek Bytnar, mimo udzielonej pomocy medycznej, nie przeżył. Zmarł 30 marca 1943 roku.
Akcja pod Arsenałem była nie tylko spektakularnym sukcesem polskiego ruchu oporu, ale również miała tragiczne konsekwencje. W odwecie za tę akcję Niemcy rozstrzelali 140 więźniów na dziedzińcu Pawiaka.
Podsumowanie
Akcja pod Arsenałem była jedną z najważniejszych i najbardziej spektakularnych akcji zbrojnych polskiego podziemia. Dzięki odwadze i determinacji grup szturmowych Szarych Szeregów udało się uwolnić 26 więźniów politycznych, w tym Jana Bytnara rudego. Niestety, akcja ta miała tragiczne skutki, zarówno dla polskich bojowników, jak i dla więźniów Pawiaka.
Akcja pod Arsenałem jest nadal pamiętana jako jedno z najważniejszych wydarzeń II wojny światowej w Polsce. Miejsce, w którym odbyła się ta akcja, jest dziś miejscem pamięci narodowej i symbolem walki o wolność.
Jeśli chcesz poznać inne artykuły podobne do Akcja pod arsenałem - polskie radio, możesz odwiedzić kategorię Historia.